Ποια είναι η κατάλληλη στιγμή να ξεκινήσει η στερεά τροφή?

 Σύμφωνα με τις συστάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, τουλάχιστον τους πρώτους 6 μήνες ζωής του βρέφους συστήνεται αποκλειστικός θηλασμός. Με το πέρας αυτού του χρονικού διαστήματος τα βρέφη είναι έτοιμα να δεχτούν στερεές τροφές. Αξίζει να σημειωθεί πως η εισαγωγή νέων τροφίμων θα ήταν ιδανικό να γίνει πριν διακοπεί ο θηλασμός, διότι μειώνεται η πιθανότητα αλλεργιών. Φυσικά κάθε βρέφος έχει το δικό του ρυθμό ανοχής της τροφής, για αυτό το λόγο τη σωστή χρονική στιγμή θα την αξιολογήσουν ο παιδίατρος σε συνδυασμό με τον ειδικά εκπαιδευμένο διαιτολόγο βρεφικής διατροφής. Ωστόσο το βρέφος φαίνεται να είναι έτοιμο όταν  μπορεί να σταθεροποιήσει το κεφάλι σε καθιστή θέση και καταπίνει χωρίς να πνίγεται.

Με ποια σειρά πρέπει να ξεκινήσει?

 Ιδανικά τα πρώτα τρόφιμα που προτείνονται στη βρεφική διατροφή είναι τα δημητριακά (ρυζάλευρο), τα λαχανικά και τα φρούτα, τα οποία εισάγονται περίπου στον 6^ο μήνα, ανάλογα με το αν θηλάζει το μωρό ή όχι. Τα δημητριακά συστήνεται να είναι ελεύθερα γλουτένης (αλλεργιογόνο). Κατόπιν, στον 7^ο μήνα εισάγονται τα πουλερικά και το κόκκινο κρέας, ενώ στο τέλος του ίδιου μήνα πρέπει να γίνει δοκιμή εισαγωγής και δημητριακών με γλουτένη (βρώμη, σίκαλη και τελευταίο το σιτάρι) και οσπρίων.

 Όταν το βρέφος αποδεχτεί πλήρως τα παραπάνω τρόφιμα, συστήνεται να εισαχθούν το γιαούρτι, το τυρί, τα αυγά και τα ψάρια πριν την ολοκλήρωση του 1^ου έτους. Κάθε φορά πρέπει να εισάγεται μόνο ένα νέο τρόφιμο, αφενός για να το αναγνωρίσει και να το αποδεχτεί το παιδί και αφετέρου για να ανιχνευτεί ενδεχόμενη αλλεργική αντίδραση. Όσον αφορά το φρέσκο γάλα, προτείνεται να εισαχθεί αφού συμπληρωθεί το 1^ο έτος, το ίδιο ισχύει και για το μέλι. Αντιθέτως οι ξηροί καρποί εισάγονται σε μεγαλύτερες ηλικίες. Επίσης μαζί με την εισαγωγή στερεών τροφίμων, ξεκινά και η κατανάλωση νερού.

Σε τι ποσότητες?

  Η εισαγωγή των στερεών τροφίμων πρέπει να γίνει σταδιακά και σε μικρές ποσότητες (2-3 κουταλάκια πολτοποιημένης τροφής) για 3-4 συνεχόμενες μέρες, προκειμένου να ανιχνευτούν οποιαδήποτε συμπτώματα που προμηνύουν ενδεχόμενες αλλεργίες, όπως αναφέρθηκε και παραπάνω. Η δοκιμή του ενός τρόφιμου πρέπει να απέχει ένα χρονικό περιθώριο από τη δοκιμή του επόμενου (συνήθως μια εβδομάδα), ώστε να εντοπιστεί ποιο είναι το τρόφιμο που μπορεί να προκαλέσει τυχόν αλλεργική αντίδραση.

 Αν το μωρό δεν δεχτεί αμέσως τη νέα τροφή, ξαναδοκιμάστε μετά από λίγες ημέρες μόνη ή με άλλους συνδυασμούς. Προκειμένου το βρέφος να συνηθίσει σε μια γεύση, όπως αυτή των λαχανικών, είναι επιθυμητό να επαναλαμβάνεται η έκθεσή τους μέσα στο εβδομαδιαίο πρόγραμμα. Η επαναλαμβανόμενη έκθεση όλων των τροφίμων σε αυτήν την ηλικία, είναι το κλειδί για τις μελλοντικές του διατροφικές συνήθειες.

Σε τι μορφή?

 Αρχικά όταν το βρέφος δεν μπορεί να καθίσει μόνο του, το γεύμα του πρέπει να έχει υδαρή σύσταση (πολτοποιημένο), αργότερα θα μπορούσε να έχει πυκνότερη σύσταση. Όταν πλέον αρχίσει να μπουσουλάει, τότε μπορεί να καταναλώσει είτε πολτοποιημένα τρόφιμα με μικρά κομμάτια, είτε μαλακά τρόφιμα που μπορεί να τα πιάσει με το χέρι. Σε επόμενο στάδιο που ξεκινά να περπατά μπορεί να καταναλώσει μεγαλύτερα κομμάτια με μαλακή προς μέτρια σύσταση.

Ενδεικτικά για βρέφος 7-12 μηνών

Πρωινό: θηλασμός ή φόρμουλα (αν ο θηλασμός αντενδείκνυται ή έχει σταματήσει)  

Σνακ: 2-3 κσ κρέμα βρώμης (χωρίς ζάχαρη) ή 2-4 κγ φρούτα αλεσμένα ή τεμαχισμένα 

Μεσημεριανό: 2-5 κγ όσπρια (χωρίς αλάτι) αλεσμένα & 1-3 κγ λαχανικά μαλακά

Σνακ: 2-4 κγ φρούτα αλεσμένα ή τεμαχισμένα (ανάλογα την ηλικία)

Βραδινό: 1-3 κσ σούπα λαχανικών με κρέας (30 γραμμάρια κοτόπουλο ή μοσχάρι) αλεσμένα ή λιωμένα με το πιρούνι (ανάλογα την ηλικία)

Προ ύπνου: θηλασμός ή φόρμουλα (αν ο θηλασμός αντενδείκνυται ή έχει σταματήσει) 

Ινστιτούτο Προληπτικής Περιβαλλοντικής και Εργασιακής Ιατρικής Prolepsis, 2014. Εθνικός Διατροφικός Οδηγός για βρέφη, παιδιά και εφήβους.

WHO, 2001. Feeding and Nutrition of Infants and Young Children: Guidelines for the WHO European Region, With Emphasis on the Former Soviet Countries. Journal of Human Lactation, 17(3), pp.265–266.

Βαρδακαστάνη Διονυσία

Κλινική Διαιτολόγος (MSc)

Συνεργάτης Ιατρικού Περιοδικού Ιάτωρ και διαδικτυακού περιοδικού Κύπρου Onlycy

Mέλος Ένωσης Διαιτολόγων Διατροφολόγων Eλλάδος 

Μέλος Ελληνικής Ιατρικής Εταιρείας Παχυσαρκίας

Μέλος Ελληνικού Ιδρύματος Γαστρεντερολογίας & Διατροφής

Email: denia_jnt@hotmail.com  

Τηλ: 0035796879138,   00306974200567