Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών και Διατροφή

  Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, αντιπροσωπεύει ένα αρκετά σοβαρό πρόβλημα υγείας για τις γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας και χαρακτηρίζεται από ένα σύνολο συμπτωμάτων, όπως ασταθής κύκλος ή πλήρης απουσία περιόδου, αυξημένη έκκριση ανδρογόνων και κλινική ένδειξη πολυκυστικών ωοθηκών. Ωστόσο οι συνέπειες, δεν περιορίζονται μόνο στο αναπαραγωγικό σύστημα, αντιθέτως εμφανίζονται μεταβολικές και ψυχολογικές διαταραχές, γεγονός που οδηγεί σε συναισθηματική εξάρτηση από το φαγητό και κατ’ επέκταση σε σταδιακή αύξηση βάρους.

  Η αύξηση του βάρους είναι ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά του συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών και συνοδεύεται από εναπόθεση λίπους στην περιοχή της κοιλιάς. Η αύξηση του κοιλιακού λίπους, συνδέεται με άλλες επιβλαβείς επιπτώσεις, όπως η αντίσταση στην ινσουλίνη, ο διαβήτης τύπου 2, η καρδιαγγειακή νόσος και το μεταβολικό σύνδρομο.

  Η διατροφική παρέμβαση αποτελεί την πλέον αποτελεσματική μέθοδο αντιμετώπισης του συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών, με το επιστημονικό ενδιαφέρον να στρέφεται υπέρ της δίαιτας χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη, καθώς φαίνεται να βελτιώνει την ινσουλινοευαισθησία, ενώ παράλληλα δίνεται έμφαση στη μείωση του συνολικού ποσοστού λίπους.

Οι συστάσεις αυτού του διατροφικού πλάνου βρίσκονται αρκετά κοντά στο πρότυπο της Μεσογειακής διατροφής και είναι οι εξής:

• Αύξηση κατανάλωσης δημητριακών ολικής αλέσεως, οσπρίων, λαχανικών και φρούτων (περιορισμός ώριμης μπανάνας), καθώς είναι πλούσια σε φυτικές ίνες προς αντικατάσταση αμυλούχων υψηλού γλυκαιμικού δείκτη (λευκά ζυμαρικά, αρτοποιήματα, σφολιατοειδή, ροφήματα και γλυκά με ζάχαρη)
• Οι φυτικές ίνες πρέπει να εντάσσονται σταδιακά, μέχρι τον στόχο των 25 γραμμαρίων την ημέρα, προς αποφυγή γαστρεντερικών ενοχλήσεων
•  Κατανομή υδατανθράκων στα γεύματα μέσα στην ημέρα (3 κυρίως γεύματα και 3 σνακ), με σκοπό τον έλεγχο των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα, ενώ παράλληλα συστήνεται ταυτόχρονη κατανάλωση πρωτεϊνών και λίπους για τον ίδιο λόγο
• Προτιμήστε ακόρεστα λιπαρά, τα οποία περιέχονται στους ξηρούς καρπούς, στους σπόρους, στο ελαιόλαδο και τις ελιές, καθώς και στα ψάρια. Αντιθέτως περιορίστε τα λιπαρά που περιέχονται στο κόκκινο κρέας, στα γαλακτοκομικά, στις κρέμες, στα γλυκά και στα τηγανιτά
•  Μην αμελείτε την ενυδάτωση, περίπου 2-2,5 λίτρα την ημέρα ισοδυναμούν με 8-12 ποτήρια νερό
• Συστήνεται περιορισμός του αλατιού σε 1 κουταλάκι του γλυκού. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε άλλου είδους μυρωδικά για δώσετε γεύση στο φαγητό, όπως πιπέρι, μουστάρδα, σκόρδο, πάπρικα, μαϊντανό, σέλινο, ξύδι και λεμόνι
• Παράλληλα συστήνεται απώλεια βάρους 5-10%, εάν το σωματικό βάρος είναι άνω του φυσιολογικού, προκειμένου να βελτιωθούν οι παράγοντες κινδύνου
• Τέλος συστήνεται η ένταξη σωματικής δραστηριότητας, τουλάχιστον 150 λεπτά μέτριας ή έντονης δραστηριότητας, την εβδομάδα. Μερικά παραδείγματα είναι η ποδηλασία, το κολύμπι, το τρέξιμο ή το γρήγορο περπάτημα

  Όσον αφορά την επιθυμία για γλυκό, η οποία είναι πολύ συχνή στο γυναικείο φύλο, συστήνεται η προτίμηση ενός πιο light επιδορπίου, με χαμηλά λιπαρά και ζάχαρη. Στην περίπτωση των ροφημάτων υπάρχουν επιλογές όπως το τσάι και ο καφές, όπου από τη φύση τους έχουν φτωχό θερμιδικό περιεχόμενο, μπορεί όμως να προστεθεί προαιρετικά γλυκαντική ουσία προς αντικατάσταση της ζάχαρης.

Βιβλιογραφία

Farshchi, H., Rane, A., Love, A. and Kennedy, R. L. (2007) ‘Diet and nutrition in polycystic ovary syndrome (PCOS): pointers for nutritional management.’ Journal of obstetrics and gynaecology : the journal of the Institute of Obstetrics and Gynaecology, 27(8) pp. 762–773.

Hoeger, KM. Obesity and Lifestyle Management in Polycystic Ovary Syndrome. Clinical Obstetrics and Gynecology. 2007; 50: 277-294.

Institute of Medicine (2006) Dietary reference intakes: the essential guide to nutrient requirements. Dietary Reference Intakes.

Lin, A. W. and Lujan, M. E. (2014) ‘Comparison of dietary intake and physical activity between women with and without polycystic ovary syndrome: a review.’ Advances in nutrition (Bethesda, Md.), 5(5) pp. 486–96.

Marsh, K. a, Steinbeck, K. S., Atkinson, F. S., Petocz, P. and Brand-Miller, J. C. (2010) ‘Effect of a low glycemic index compared with a conventional healthy diet on polycystic ovary syndrome.’ The American journal of clinical nutrition, 92 pp. 83–92.

Phy Ali M, J. L. (2015) ‘Low Starch/Low Dairy Diet Results in Successful Treatment of Obesity and Co- Morbidities Linked to Polycystic Ovary Syndrome (PCOS).’ Journal of Obesity & Weight Loss Therapy, 05(02) pp. 1–12.

Βαρδακαστάνη Διονυσία

Κλινική Διαιτολόγος Διατροφολόγος (MSc)

denia_jnt@hotmail.com